ADVERTISEMENTs
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਾਜ ਕਾਫ਼ੀ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਚਾਰ ਵਾਲਾ ਸੀ: ਪ੍ਰੋ. ਮਾਰਕ ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ
ਕਿਹਾ; ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ’ਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਛੱਡਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਬਾਰੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਾਰਕ ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ / YouTube@bvsss
ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਸਟੱਡੀਜ਼, ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਤ ਸਦਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲੋਂ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਬਾਰੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਸੈਂਟਾ ਬਾਰਬਰਾ ਵਿਖੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਾਰਕ ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ’ਤੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ’ਚ ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ‘ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਚਾਰ’ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਸਨ ਕਹਿ ਕੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰੋ. ਜੁਰਗੇੰਸਮੇਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਕਮਾਲ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੰਗਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਸੋਨਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗੋਲਡਨ ਟੈਂਪਲ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ।
“ਪਰ ਉਸਨੇ (ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ) ਮਸਜਿਦਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ। ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਵੀ ਬਣਾਏ। ਉਸਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਸਨ। ਅਤੇ ਨਿਹੰਗ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਸੱਚਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਤੋਂ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਨਾਰਾਜ਼ ਵੀ ਸਨ। ਅਸਲ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਸ਼ਾਸਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦਾ ਹੈ”, ਪ੍ਰੋ. ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ।
"ਸਮੂਹ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਮੁਸਲਮਾਨ, ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਫ਼ੀ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਚਾਰ ਹੈ”, ਪ੍ਰੋ. ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ।
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ (ਯੂਸੀਐੱਲਏ) ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਅਮੀਰ ਮੁਫਤੀ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਐਨਲਾਈਟਨਮੈਂਟ ਇਨ ਦ ਕਲੋਨੀ' ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵਿਚਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਅਚਾਨਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਜਾਂ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ। ਉਹ ਇੱਕ-ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਖੰਡਤਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦੀ ਸੀ।”
ਪ੍ਰੋ: ਮਾਰਕ ਜੁਰਗੇਂਸਮੇਅਰ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸੈਂਟਾ ਬਾਰਬਰਾ ਦੇ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਜ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹਨ ਜੋ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਉਭਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
.jpg)
E Paper
ADVERTISEMENT
Video
.png)
.png)
.jpg)
.png)
.png)
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login