Modi in US / X @narendramodi

ભારતના પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ છેલ્લા એક દાયકામાં India-U.S. સંબંધોને આકાર આપવામાં પરિવર્તનકારી ભૂમિકા ભજવી છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની તેમની અનેક મુલાકાતો, ખાસ કરીને 2014 માં તેમણે સત્તા સંભાળી ત્યારથી, માત્ર રાજદ્વારી સંબંધોને જ ઉન્નત કર્યા નથી, પરંતુ ભારતીય અમેરિકન ડાયસ્પોરાને પણ અભૂતપૂર્વ રીતે પ્રેરિત કર્યા છે.

2014 માં મેડિસન સ્ક્વેર ગાર્ડન રેલી, 2015 માં સિલિકોન વેલીની મુલાકાત, 2019 માં ટેક્સાસમાં 'હાઉડી મોદી' ઇવેન્ટ અને 2023 માં U.S. સ્ટેટ વિઝિટ જેવા મુખ્ય કાર્યક્રમો સાથે, મોદીની પ્રવૃત્તિઓએ દ્વિપક્ષીય સંબંધો અને U.S. માં ભારતીય સમુદાય બંને પર કાયમી અસર છોડી છે.

રાજદ્વારી મુલાકાતો દ્વારા India.US. સંબંધોને મજબૂત કરવા
PM મોદીની U.S. ની મુલાકાત બંને લોકશાહી દેશો વચ્ચે વ્યૂહાત્મક, આર્થિક અને રાજકીય ભાગીદારીને મજબૂત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ રહી છે. U.S. ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે અને આ ઉચ્ચ સ્તરીય જોડાણોના પરિણામે સંરક્ષણ, ટેકનોલોજી અને ઊર્જામાં સહકાર ગાઢ બન્યો છે. 

વર્ષોથી, પીએમ મોદીએ U.S. પ્રમુખો-બરાક ઓબામા, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને જો બિડેન સાથે નજીકથી કામ કર્યું છે-વ્યક્તિગત સંબંધોને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે જેણે દ્વિપક્ષીય સંબંધોને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે. તેમની પ્રથમ અસરકારક મુલાકાત 2014માં થઈ હતી, જ્યારે તેમણે પ્રધાનમંત્રી બન્યા પછી ટૂંક સમયમાં ન્યૂયોર્કમાં ભરેલા મેડિસન સ્ક્વેર ગાર્ડનને સંબોધન કર્યું હતું. આ મુલાકાત U.S.-India સંબંધોમાં વળાંક દર્શાવે છે, કારણ કે મોદીએ વૈશ્વિક આર્થિક પાવરહાઉસ તરીકે ભારતની ક્ષમતા અને લોકશાહી મૂલ્યો પ્રત્યેની તેની પ્રતિબદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો હતો. 

તે યાત્રા દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ ઓબામા સાથેની તેમની મુલાકાત આબોહવા પરિવર્તન, સંરક્ષણ સહકાર અને આતંકવાદનો સામનો કરવા પર ભવિષ્યના સહયોગ માટે પાયાનો પાયો નાંખ્યો હતો. એક પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિ ઓબામાએ કહ્યું હતું કે, "પ્રધાનમંત્રી એક ઉત્કૃષ્ટ ભાગીદાર રહ્યા છે  અને પ્રધાનમંત્રી મોદી સાથેની મારી વાતચીતમાં મારે કહેવું છે કે દરેકના ઉત્થાન અને સમૃદ્ધિ માટે સુશાસનના આદર્શો એવા છે કે જેને તેઓ માત્ર જુબાની જ નથી આપતા પરંતુ તેના પર કામ પણ કરે છે.

ત્યારપછીની મુલાકાતોએ આ સંબંધોને મજબૂત બનાવ્યા હતા. 2015 માં, સિલિકોન વેલીની તેમની યાત્રા દરમિયાન, જ્યાં હું મુલાકાત અને એસએપી સેન્ટર ઇવેન્ટના સંયોજક હતો, પીએમ મોદીએ "સ્ટાર્ટઅપ્સ, ઇનોવેશન અને ટેકનોલોજી અને ભારતમાં તેમને કેવી રીતે વધુ ટેકો આપવો" પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું. તેમણે વૈશ્વિક ટેક ઉદ્યોગમાં ભારતની વધતી ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો અને "ડિજિટલ ઇન્ડિયા" અને "મેક ઇન ઇન્ડિયા" જેવી ભારત સરકારની મુખ્ય પહેલોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ભાગીદારીની માંગ કરી હતી. 

વિવિધ ટેક કંપનીઓની મુલાકાત લેવાથી, ટેક જાયન્ટ્સને મળવાથી અને ટેક ઉદ્યોગમાં ભારતીયોના યોગદાન અને સંડોવણીના પ્રત્યક્ષ સાક્ષી બનવાથી, કદાચ, ભારતના સ્ટાર્ટઅપ અને ટેક માર્ગ અને નીતિઓને વધુ આકાર મળ્યો. આ મુલાકાતમાં ગૂગલ, ફેસબુક અને એપલ જેવા અગ્રણી ટેક દિગ્ગજોએ ભારતમાં તેમની કામગીરીનું વિસ્તરણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી હતી, જેનાથી બંને દેશોમાં વ્યવસાયની નવી તકો અને નોકરીઓનું સર્જન કરવામાં મદદ મળી હતી.

2019 માં, ટેક્સાસના હ્યુસ્ટનમાં પીએમ મોદીનો 'હાઉડી મોદી' કાર્યક્રમ કદાચ India-U.S. સંબંધોની શક્તિનું સૌથી વધુ દૃશ્યમાન પ્રદર્શન હતું. તે આંતરરાષ્ટ્રીય મુત્સદ્દીગીરીમાં એક અનન્ય ક્ષણ હતી, જ્યાં એક વિદેશી નેતાએ 50,000 થી વધુ ભારતીય અમેરિકનોના પ્રેક્ષકોને તત્કાલીન U.S. પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે સંબોધન કર્યું હતું. 

આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કહ્યું, "પ્રધાનમંત્રી મોદી ભારત માટે અને તમામ ભારતીય લોકો માટે ખરેખર અસાધારણ કામ કરી રહ્યા છે. પ્રધાનમંત્રી મોદી અને હું અમેરિકા અને ભારતને જોડતી દરેક વસ્તુની ઉજવણી કરવા માટે હ્યુસ્ટન આવ્યા છીએઃ આપણા સહિયારા સપના અને ઉજ્જવળ ભવિષ્ય. આ કાર્યક્રમમાં બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી, જેમાં ઊર્જા, આતંકવાદ વિરોધી અને સંરક્ષણ જેવા ક્ષેત્રોમાં સહકારને મજબૂત બનાવવામાં આવ્યો હતો, જ્યારે બંને નેતાઓ વચ્ચેના ગાઢ બંધનને પણ દર્શાવવામાં આવ્યું હતું.

બાઇડન વહીવટીતંત્ર હેઠળ 2023ની સત્તાવાર મુલાકાત, બંને દેશો વચ્ચે રાજદ્વારી જોડાણનું સર્વોચ્ચ સ્તર દર્શાવે છે. ઇનીશિએટ ફોર ક્રિટિકલ એન્ડ ઇમર્જિંગ ટેક્નોલોજીસ (આઇસીઈટી-જેના વિશે ફાઉન્ડેશન ફોર ઇન્ડિયા અને ઇન્ડિયન ડાયસ્પોરા સ્ટડીઝ, એફઆઇઆઇડીએસ પણ જાગૃતિ ફેલાવી રહી છે) અંતર્ગત સ્વચ્છ ઊર્જા, અવકાશ સહકાર, સંરક્ષણ ટેકનોલોજી અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અને સાયબર સિક્યુરિટી જેવા ઉભરતા મુદ્દાઓ સહિત ચર્ચાના મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં મોદીનું સંપૂર્ણ સન્માન સાથે આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. 

આ મુલાકાતમાં વૈશ્વિક સુરક્ષા મુદ્દાઓ પર ક્વાડ (ભારત, U.S., જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે સુરક્ષા સંવાદ) ના વ્યૂહાત્મક મહત્વ પર પણ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. ભારતમાં ઉત્પાદન માટે જીઇ એફ-414 એન્જિનની મંજૂરી, નાસા ઇસરો ભાગીદારી, સેમિકન્ડક્ટર સપ્લાય ચેઇન પર એમઓયુ, સેમિકન્ડક્ટર્સ બનાવવા માટે માઇક્રોન ટેકનોલોજી $825 મિલિયનનું રોકાણ અને અન્ય ઘણી મહત્વપૂર્ણ ઘોષણાઓ આ મુલાકાતમાં કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસંગે રાષ્ટ્રપતિ બાઇડને સારાંશ આપ્યો હતો કે વિશ્વના સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા દેશ ભારત સાથે અમેરિકાના સંબંધો "ઇતિહાસમાં કોઈપણ સમય કરતાં વધુ મજબૂત, નજીક અને વધુ ગતિશીલ" છે.

અમેરિકી કોંગ્રેસ (U.S. Congress) માં મોદીનું સંબોધનઃ એક નિર્ણાયક ક્ષણ
તેમની જૂન 2023ની રાજકીય મુલાકાત દરમિયાન, મોદીએ બીજી વખત U.S. કોંગ્રેસના સંયુક્ત સત્રને સંબોધિત કરીને ઇતિહાસ રચ્યો હતો, જે સન્માન વિશ્વના કેટલાક નેતાઓને આપવામાં આવ્યું હતું. તે એક નિર્ણાયક ક્ષણ હતી જેણે વૈશ્વિક મંચ પર ભારતની વધતી ભૂમિકાને રેખાંકિત કરી હતી.

યુ. એસ. (U.S.) માં મોદીની સૌથી મહત્વપૂર્ણ ક્ષણોમાંની એક 2016 માં યુ. એસ. (U.S.) કોંગ્રેસમાં તેમના ઐતિહાસિક સંબોધન દરમિયાન આવી હતી. તેઓ કોંગ્રેસના સંયુક્ત સત્રને સંબોધતા છઠ્ઠા ભારતીય વડા પ્રધાન બન્યા હતા, અને તેમના ભાષણમાં લોકશાહી, સ્વતંત્રતા અને પરસ્પર આદરના સહિયારા મૂલ્યો પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો જે ભારત અને U.S. ને જોડે છે. પોતાના સંબોધનમાં, મોદીએ સંબંધોના મહત્વ પર ભાર મૂક્યોઃ "આપણા મૂલ્યો અને હિતોના સમન્વયથી આપણે કુદરતી ભાગીદારી તરફ દોરી ગયા છીએ. તે સહિયારા મૂલ્યો, દ્રષ્ટિ અને લોકશાહી અને સ્વતંત્રતા પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા પર આધારિત ભાગીદારી છે. અને તે એક એવો સંબંધ છે જે આ સદીની દિશા નક્કી કરશે.

પોતાના ઐતિહાસિક બીજા સંબોધનમાં તેમણે ભારત અને U.S. વચ્ચે ગાઢ થતી વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને પ્રતિબિંબિત કરી હતી અને સહકાર, સહિયારા લોકશાહી મૂલ્યો અને વૈશ્વિક નેતૃત્વ પર આધારિત ભવિષ્ય માટે વિઝનની રૂપરેખા આપી હતી અને આબોહવા પરિવર્તન, ટેકનોલોજી, કોવિડ રસી મુત્સદ્દીગીરીથી લઈને મહિલા સશક્તિકરણ સુધીના વ્યાપક વિષયોને આવરી લીધા હતા.

તેમણે સારાંશ આપ્યો કે યુ. એસ. ભારત ભાગીદારીની સફર ખચકાટથી આત્મવિશ્વાસ તરફ આવી છે અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સના ઝડપી વિકાસ તરીકેની ક્ષણ છે, જે અમેરિકા ભારત તરીકે AI માટે નવી વ્યાખ્યા બનાવે છે. તેમણે એ બાબત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે, લોકશાહી માત્ર એક વ્યવસ્થા નથી; તે આપણા બધા માટે ગૌરવ અને સમાનતા માટેના પવિત્ર અને સહિયારા મૂલ્યો છે અને એક પૃથ્વી, એક પરિવાર, એક ભવિષ્ય તરીકે વૈશ્વિક બાબતો માટેના દ્રષ્ટિકોણની રૂપરેખા આપી હતી.

ભારતીય અમેરિકન ડાયસ્પોરાને પ્રોત્સાહન આપવું
મોદીની યાત્રાએ ભારતીય અમેરિકન સમુદાય સાથે જોડાવા માટે એક શક્તિશાળી મંચ તરીકે પણ કામ કર્યું છે, જે U.S.-India સંબંધોને આકાર આપવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. યુ. એસ. (U.S.) માં ભારતીય ડાયસ્પોરા, જેની સંખ્યા 4.5 મિલિયનથી વધુ છે, તે દેશના સૌથી પ્રભાવશાળી ઇમિગ્રન્ટ સમુદાયોમાંનો એક છે. ભારતીય અમેરિકનોએ ટેકનોલોજી અને વ્યવસાયથી માંડીને રાજકારણ અને શિક્ષણના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી બજાવી છે અને તેઓ બંને દેશો વચ્ચે મહત્વપૂર્ણ સેતુ તરીકે કામ કરે છે.

વર્ષ 2014માં મેડિસન સ્ક્વેર ગાર્ડન રેલી ભારત સાથેના ડાયસ્પોરાના જોડાણમાં એક નિર્ણાયક ક્ષણ હતી. હજારો ભારતીય અમેરિકનો ભારતના ભવિષ્ય માટે મોદીના વિઝન અને રાષ્ટ્ર નિર્માણની પ્રક્રિયામાં વૈશ્વિક ડાયસ્પોરાને એકીકૃત કરવાની તેમની યોજનાઓને જોવા માટે આવ્યા હતા. તેમના ભાષણે ભારત પ્રત્યે ગૌરવ અને જોડાણની નવી ભાવનાને પ્રેરિત કરી હતી, જેણે ડાયસ્પોરામાં ઘણાને સ્વચ્છ ભારત (સ્વચ્છ ભારત) મિશન અને મેક ઇન ઇન્ડિયા જેવી ભારતની વિકાસ પહેલોમાં યોગદાન આપવા માટે પ્રેરિત કર્યા હતા.

2015 માં, તેમની સિલિકોન વેલીની મુલાકાત દરમિયાન, મોદીએ વૈશ્વિક ડિજિટલ અર્થતંત્રને આકાર આપવામાં ડાયસ્પોરાની ભૂમિકાને માન્યતા આપતા, ભારતીય અમેરિકન ટેક નેતાઓ સાથે સીધી વાતચીત કરી હતી. તેમણે U.S. માં નવીનતાને આગળ વધારવામાં ભારતીય પ્રતિભાના મહત્વ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને ભારતીય મૂળના ઉદ્યોગસાહસિકો અને ઇજનેરોને ભારતના વિકસતા ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમમાં યોગદાન આપવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. આ મુલાકાત U.S. ટેક ઉદ્યોગ અને ભારતના ઝડપથી વિકસતા ડિજિટલ લેન્ડસ્કેપ વચ્ચેના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવશે.

જોકે, 2019માં 'હાઉડી મોદી "કાર્યક્રમ ભારતીય અમેરિકન સમુદાય સુધી મોદીના પહોંચવાની પરાકાષ્ઠા હતી. આ કાર્યક્રમનું પ્રમાણ, પ્રમુખ ટ્રમ્પની હાજરી સાથે જોડાઈને, યુ. એસ. (U.S.) માં ડાયસ્પોરાના વધતા રાજકીય અને આર્થિક પ્રભાવનું પ્રદર્શન કર્યું. મોદીનો એકતા અને સહકારનો સંદેશ ભીડ સાથે ઊંડાણપૂર્વક ગુંજી ઉઠ્યો, અને આ કાર્યક્રમ U.S. સમાજ અને India-U.S. ભાગીદારીમાં ભારતીય અમેરિકન સમુદાયના યોગદાનની ઉજવણી બની ગયો.

આર્થિક અને રાજકીય ક્ષેત્રો ઉપરાંત, મોદીની પહોંચથી ભારતીય અમેરિકનોમાં સાંસ્કૃતિક ગૌરવની ભાવનાને પણ પ્રોત્સાહન મળ્યું છે. તેમના ભાષણો દ્વારા, તેમણે ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસા, લોકશાહી પરંપરાઓ અને વૈશ્વિક આકાંક્ષાઓની ઉજવણી કરી છે, જે પ્રવાસીઓને અમેરિકન સમાજમાં સંપૂર્ણ રીતે એકીકૃત થતાં તેમના મૂળ પર ગર્વ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે.

ડાયસ્પોરા જોડાણનું વ્યૂહાત્મક મહત્વ
ભારતીય અમેરિકન સમુદાય સાથે મોદીનું જોડાણ માત્ર પ્રતીકાત્મક નથી-તે વ્યૂહાત્મક છે. યુ. એસ. (U.S.) ની રાજનીતિમાં ડાયસ્પોરાનો નોંધપાત્ર પ્રભાવ છે, ખાસ કરીને જ્યારે ભારતીય અમેરિકનો રાજકીય જીવનમાં વધુને વધુ સામેલ થઈ રહ્યા છે. ઘણા ભારતીય અમેરિકનો હવે U.S. સરકારમાં મુખ્ય હોદ્દાઓ ધરાવે છે, જેમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ, ગવર્નર નિક્કી હેલી, કોંગ્રેસમાં પાંચ સાંસદો ભારતીય મૂળના છે અને કેટલાક ડઝનથી વધુ વહીવટમાં છે. 

U.S. વ્યવસાય અને શિક્ષણમાં ભારતીય ડાયસ્પોરાનું યોગદાન પણ ભારતને U.S. સાથેના તેના સંબંધોમાં નોંધપાત્ર સોફ્ટ પાવર પ્રદાન કરે છે. ભારતીય અમેરિકનો ટેક ક્ષેત્ર, શિક્ષણ, આરોગ્ય સંભાળ અને ઉદ્યોગસાહસિકતામાં અગ્રણી છે અને તેમની સફળતાની વાર્તાઓ બંને દેશો સાથે ગુંજી ઊઠે છે.

મોદીએ ભારતની વૈશ્વિક છબીને મજબૂત કરવા અને U.S. સાથે દ્વિપક્ષીય સંબંધોને ગાઢ બનાવવા માટે આ સોફ્ટ પાવરનો અસરકારક રીતે લાભ ઉઠાવ્યો છે.

કાયમી વારસો
પ્રધાનમંત્રી મોદીની U.S. મુલાકાતોની ભારત-U.S. સંબંધો અને ભારતીય ડાયસ્પોરા પર ઊંડી અને કાયમી અસર પડી છે. તેમની પહોંચએ ભારતીય અમેરિકનોને પ્રેરિત કર્યા છે, સમુદાય અને ભારત વચ્ચે જોડાણની ઊંડી ભાવના ઊભી કરી છે, જ્યારે દ્વિપક્ષીય સંબંધોને મજબૂત કરવામાં ડાયસ્પોરાના મહત્વને પણ દર્શાવે છે.

જેમ જેમ ભારત અને U.S. એક જટિલ અને વિકસતા વૈશ્વિક પરિદ્રશ્યને નેવિગેટ કરવાનું ચાલુ રાખે છે, તેમ તેમ બંને રાષ્ટ્રોને જોડવાની મોદીની ક્ષમતાએ ભારતને વિશ્વ મંચ પર ચાવીરૂપ ખેલાડી તરીકે સ્થાન આપ્યું છે. તેમની મુલાકાતો દ્વારા બનાવવામાં આવેલા રાજદ્વારી અને સાંસ્કૃતિક સેતુઓએ બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીને માત્ર વધારી જ નથી પરંતુ ભારતીય ડાયસ્પોરાને ભારત-U.S. સંબંધોના ભવિષ્યને આકાર આપવામાં વધુ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવવા માટે સશક્ત બનાવ્યા છે.

આ મજબૂત થયેલા સંબંધોના પારસ્પરિક લાભો-પછી ભલે તે સંરક્ષણ સહકાર, તકનીકી સહયોગ અથવા સાંસ્કૃતિક આદાનપ્રદાનમાં હોય-સ્પષ્ટ છે. ભારત ઇન્ડો-પેસિફિક અને U.S. માં એક નિર્ણાયક ભાગીદાર તરીકે ઉભરી રહ્યું છે, મોદીના પ્રયાસોએ સ્થાયી ભાગીદારી માટે મજબૂત પાયો નાખ્યો છે જે આગામી દાયકાઓ સુધી વૈશ્વિક બાબતોને આકાર આપશે.