રાજદ્વારી શ્રીપ્રિય રંગનાથન / Courtesy Photo

યુએસમાં ભારતના ડેપ્યુટી એમ્બેસેડર શ્રીપ્રિય રંગનાથને જૂન 18 ના રોજ સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક એન્ડ ઇન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝ (CSIS) દ્વારા આયોજિત યુએસ-ઇન્ડિયા ક્લીન એનર્જી ઇવેન્ટ દરમિયાન નવીનીકરણીય ઉર્જા તકનીકોને આગળ વધારવા માટે ભારત અને યુએસ વચ્ચે શરૂ કરાયેલા વિવિધ પ્રોજેક્ટ્સ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો.

મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યો પર ભાર મૂકતા તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, આગામી 20 વર્ષોમાં ભારત વિશ્વભરના કોઈપણ દેશની સરખામણીએ ઊર્જાની માંગમાં સૌથી વધુ વૃદ્ધિનો અનુભવ કરશે.

ઝડપથી વિકસતા રાષ્ટ્ર તરીકે, વિશ્વના સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા દેશ તરીકે અને લોકશાહી તરીકે જે તેના લોકોને જવાબદાર છે, આપણી ઊર્જા નીતિઓ આપણા વિકાસલક્ષી એજન્ડાનો ભાગ બનવી જોઈએ. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "આપણા (ભારતના) સ્વચ્છ ઊર્જા લક્ષ્યાંકો સંતુલન, ઊર્જા સુરક્ષા વચ્ચે સંતુલન, ઊર્જાની પહોંચ, બજારની સ્થિરતા અને પરવડે તેવી કિંમતની પૃષ્ઠભૂમિ સામે નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યા છે.

સી. એસ. આઈ. એસ. ઇવેન્ટમાં બંને રાષ્ટ્રો વચ્ચે સંકલન દ્વારા સહકાર વધારવા માટે સંબંધિત અંતરાયો, શક્તિઓ અને તકોને ઓળખવા માટે અગ્રણી હિતધારકોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં આબોહવા માટે નાયબ વિશેષ દૂત રિચર્ડ ડ્યુક, એન્ડ્રુ લાઇટ (આંતરરાષ્ટ્રીય બાબતોના સહાયક સચિવ, DoE) જ્યોફ્રી પ્યાટ (બ્યુરો ઓફ એનર્જી રિસોર્સિસ, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ સ્ટેટના સહાયક સચિવ) જેક લેવિન (ચીફ ક્લાઇમેટ ઓફિસર, DFC) ડૉ. પ્રવીર સિંહા (CEO, ટાટા પાવર) અને માર્ક વિડમાર જેવા વક્તાઓ સામેલ હતા (CEO, First Solar).

હીટવેવના કારણે ભારતમાં ઊર્જાની માંગમાં જબરદસ્ત ઉછાળો

રિચાર્ડ ડ્યુકે હાલમાં ભારત અને વ્યાપક ઇન્ડો-પેસિફિક પ્રદેશને અસર કરતી તીવ્ર હીટવેવની નોંધ લેતા ઠંડકના નિર્ણાયક મુદ્દા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેમાં અઠવાડિયાઓ સુધી તાપમાન સતત 110 ડિગ્રી ફેરનહીટથી વધુ રહ્યું હતું. આ વલણ યુ. એસ. માં પણ અપેક્ષિત છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

"વધતા મધ્યમ વર્ગ અને વધતા તાપમાન સાથે, ભારતમાં એર કંડિશનરમાંથી વીજળીનો ઉપયોગ નાટ્યાત્મક રીતે વધવાનો અંદાજ છે. અને પ્રમાણિકપણે, આ વોર્મિંગ વલણ અને એર કન્ડીશનીંગ લાવે છે તે વિકાસ લાભો, જાહેર આરોગ્ય અને આરામ લાભો જે તે લાવે છે અને ઉત્પાદકતાના લાભો સાથે વ્યવહાર કરવા માટે તે જરૂરી છે, "ડ્યુકે જણાવ્યું હતું. "પરંતુ આ ભારતમાં આગામી બે દાયકામાં ઠંડકની માંગમાં 8 ગણો વધારો દર્શાવે છે", તેમણે ઉમેર્યું.

વૈશ્વિક સ્વચ્છ ઊર્જા લક્ષ્યાંકોમાં ભારતની ભૂમિકા

એન્ડ્રુ લાઇટે છેલ્લા છ મહિનામાં ઉર્જા ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર સિદ્ધિ પર પ્રકાશ પાડ્યો-2030 સુધીમાં ત્રણ ગણી નવીનીકરણીય અને બમણી ઉર્જા કાર્યક્ષમતા માટેની સમજૂતી, જે ભારતના નેતૃત્વ હેઠળ જી-20 ઉર્જા ટ્રેકમાંથી ઉદ્ભવે છે.

"એક બાબત કે જેના પર અમે અત્યારે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યા છીએ, અને આ ભારત સાથેના અમારા સહકારથી ઘણું બધું ઉદ્ભવે છે, તે એ છે કે અમે આ વર્ષે ઊર્જા સંગ્રહ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે અમારું વર્ષ બનાવ્યું છે, વૈશ્વિક ઊર્જા સંગ્રહ લક્ષ્ય ત્રણ ગણો નવીનીકરણીય અને બમણી કાર્યક્ષમતા લક્ષ્ય સાથે", લાઇટ જણાવ્યું હતું.

તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આમાં વર્ષ 2030 સુધીમાં 1500 ગીગાવોટ સુધી લાંબા ગાળાના સંગ્રહમાં છ ગણો વધારો હાંસલ કરવા માટે જી-7 ખાતે નિર્ધારિત વૈશ્વિક લક્ષ્યાંકનો સમાવેશ થાય છે, જે વિશ્વભરમાં 10 મિલિયન કિલોમીટરની નવી ટ્રાન્સમિશન લાઇનમાં રોકાણ કરવાની પ્રતિબદ્ધતા દ્વારા પૂરક છે. લાઇટે કહ્યું, "અમે (અમેરિકા) ભારત જેવા ભાગીદારોના સમર્થન સાથે વિચારીએ છીએ, અમે તેને G20 દ્વારા અને સંભવિત રીતે અઝરબૈજાન COP માટે ઓછામાં ઓછા એક સારા એક્શન એજન્ડા આઇટમમાં ખસેડી શકીએ છીએ.

ભારતના ટકાઉપણું લક્ષ્યાંકો

માર્ક વિડમારે ભારતની સ્પષ્ટ વ્યૂહાત્મક દ્રષ્ટિ અને લાંબા ગાળાની ઊર્જા સ્વતંત્રતા અને સુરક્ષા હાંસલ કરવાના મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યો માટે ભારતની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે ભારતની સહાયક નીતિ વાતાવરણની સક્રિય સ્થાપના પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જે બહુરાષ્ટ્રીય રોકાણો માટે આત્મવિશ્વાસ પેદા કરે છે.

તેમણે કહ્યું હતું કે, "એક બહુરાષ્ટ્રીય કંપની તરીકે ભારતમાં આવવા માટે અને તેની આસપાસ માંગ પહેલ ધરાવતું નીતિગત વાતાવરણ રાખવા માટે, સપ્લાય ચેઇનમાં સ્થાનિક ક્ષમતા ઊભી કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું".

જ્યોફ્રી પ્યાટે ટાટા જેવી વૈશ્વિક ભારતીય કંપનીઓના ઉદભવ પર ભાર મૂકતા તેમની ત્રણ દાયકાની ભાગીદારીમાં યુએસ-ભારત સંબંધોમાં નોંધપાત્ર પરિવર્તનની પણ નોંધ લીધી હતી. પ્યાટે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "મારી ત્રણ દાયકાની સંડોવણીમાં અમેરિકા-ભારતના સંબંધોમાં જે સૌથી મોટો ફેરફાર થયો છે તે ટાટા જેવી વૈશ્વિક ભારતીય કંપનીઓનો ઉદય અને અમેરિકન સમકક્ષો સાથે ભાગીદારી પ્રત્યેની સખત વૃત્તિ છે".

પ્યાટે વિવિધ હિતધારકો વચ્ચે સહયોગને પ્રોત્સાહન આપવામાં વિદેશમાં રાજદૂતો અને રાજદ્વારી મિશનની નિર્ણાયક ભૂમિકા પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. "વિદેશમાં અમારા રાજદૂતો અને અમારા મિશન દરેકને એક સાથે લાવવામાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે, અને મને લાગે છે કે અમે નસીબદાર છીએ કે એરિક ગાર્સેટ્ટી અત્યારે દિલ્હીમાં એક રાજદૂત તરીકે છે જે ખરેખર કેલિફોર્નિયાના નાગરિક તરીકે આ મુદ્દાઓમાં વિશ્વાસ કરે છે", તેમણે કહ્યું.