ભારતીય અમેરિકન ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયર, બંટવાલ જયંત બાલિગાને ઇન્સ્યુલેટેડ ગેટ બાયપોલર ટ્રાન્ઝિસ્ટર (આઇજીબીટી) ની તેમની અગ્રણી શોધ માટે 2024 મિલેનિયમ ટેકનોલોજી પ્રાઇઝના પ્રાપ્તકર્તા તરીકે નામ આપવામાં આવ્યું છે, જેણે વૈશ્વિક સ્તરે ઊર્જા કાર્યક્ષમતામાં ક્રાંતિ લાવી છે.
આ પુરસ્કાર, જે $1 મિલિયન યુએસ $(€ 1 મિલિયન) પુરસ્કાર સાથે આવે છે, તે ટેક્નોલોજી એકેડેમી ફિનલેન્ડ દ્વારા માનવ સુખાકારી, જૈવવિવિધતા અને વ્યાપક ટકાઉપણું સુધારતા કાર્યની માન્યતામાં રજૂ કરવામાં આવે છે. આ પુરસ્કાર સમારોહ 30 ઓક્ટોબરે ફિનલેન્ડમાં યોજાશે, જેમાં ફિનલેન્ડના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા પુરસ્કાર આપવામાં આવશે.
બાલિગાની શોધ, જે 1980ના દાયકામાં વિકસાવવામાં આવી હતી, તેણે વિશ્વભરમાં વિદ્યુત ઉર્જાનો વપરાશ અને કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી છે. વીજ વપરાશ વધુ કાર્યક્ષમ બનાવવા, અશ્મિભૂત ઇંધણનો વપરાશ ઘટાડવા અને નવીનીકરણીય ઉર્જા સ્ત્રોતોને અપનાવવા માટે IGBT સૌથી મહત્વપૂર્ણ સેમિકન્ડક્ટર ઉપકરણ બની ગયું છે.
નોર્થ કેરોલિના સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં ઇલેક્ટ્રિકલ અને કમ્પ્યુટર એન્જિનિયરિંગના પ્રોગ્રેસ એનર્જી ડિસ્ટિંગ્યુશ્ડ યુનિવર્સિટી એમેરિટસ પ્રોફેસર બાલિગાએ કહ્યું, "આ મહાન સન્માન માટે પસંદ થવું ખૂબ જ રોમાંચક છે.
"હું ખાસ કરીને ખુશ છું કે મિલેનિયમ ટેકનોલોજી પ્રાઇઝ મારી નવીનતા તરફ ધ્યાન દોરશે, કારણ કે આઇજીબીટી એ સમાજની નજરથી છુપાયેલી એમ્બેડેડ ટેકનોલોજી છે. તેણે ઉત્પાદનોની વિશાળ શ્રેણીને સક્ષમ કરી છે જેણે ગ્લોબલ વોર્મિંગને ઘટાડવા માટે કાર્બન ડાયોક્સાઇડના ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો કરતી વખતે વિશ્વભરના અબજો લોકોની આરામ, સગવડ અને આરોગ્યમાં સુધારો કર્યો છે.
ફોર્બ્સ દ્વારા "વિશ્વના સૌથી મોટા નકારાત્મક કાર્બન પદચિહ્ન ધરાવતા વ્યક્તિ" તરીકે વર્ણવવામાં આવેલા બાલિગા, ઊર્જા કાર્યક્ષમતા સુધારવા પર તેમનું કાર્ય ચાલુ રાખે છે. તેમની ટીમ હાલમાં સૌર ઉર્જા ઉત્પાદન, ઇલેક્ટ્રિક વાહનો અને AI સર્વરો માટે પાવર ડિલિવરીની કાર્યક્ષમતા વધારવાના હેતુથી બે નવી નવીનતાઓ વિકસાવી રહી છે.
ટેકનોલોજી એકેડેમી ફિનલેન્ડના બોર્ડના અધ્યક્ષ મિન્ના પામરોથે જણાવ્યું હતું કે, "આઇજીબીટી પર્યાવરણીય અસરને ઘટાડતી વખતે વિશ્વભરમાં સુધારેલા જીવનધોરણ સાથે ટકાઉપણુંને ટેકો આપવા પર પહેલેથી જ મોટી અસર ધરાવે છે અને ચાલુ રાખે છે."ગ્લોબલ વોર્મિંગને પહોંચી વળવાનો મુખ્ય ઉકેલ વીજળીકરણ અને નવીનીકરણીય ઊર્જા તરફ આગળ વધવું છે. આ મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં IGBT એ ચાવીરૂપ સક્ષમ તકનીક છે ".
તેના વિકાસ પછી, આઇજીબીટીએ છેલ્લા ત્રણ દાયકાના સરેરાશ ઉત્સર્જનના આધારે, ત્રણ વર્ષ માટે તમામ માનવ-કારણે ઉત્સર્જનને સરભર કરવા માટે 82 ગીગાટન (180 ટ્રિલિયન પાઉન્ડ) થી વધુ વૈશ્વિક કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જન ઘટાડ્યું છે. તેનો પવન અને સૌર ઉર્જા સ્થાપનો, વિદ્યુત અને સંકર વાહનો, તબીબી નિદાન ઉપકરણો અને એર કંડિશનર, માઇક્રોવેવ્સ અને પોર્ટેબલ ડિફિબ્રિલેટર જેવા રોજિંદા ઉપકરણોમાં વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે.
ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી, મદ્રાસના ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થી, બાલિગાના પોર્ટફોલિયોમાં 123 U.S. પેટન્ટનો સમાવેશ થાય છે, તેમની ઘણી શોધો પહેલાથી જ વ્યાપક વ્યાપારી ઉપયોગમાં છે. આમાં સ્પ્લિટ-ગેટ પાવર MOSFET છે, જેનો ઉપયોગ કમ્પ્યુટર્સ અને સર્વર્સમાં થાય છે, અને સિલિકોન કાર્બાઇડ તકનીકો કે જે આધુનિક વિદ્યુત પ્રણાલીઓને શક્તિ આપે છે.
મિલેનિયમ ટેકનોલોજી પ્રાઇઝની આંતરરાષ્ટ્રીય પસંદગી સમિતિના અધ્યક્ષ પ્રોફેસર પાઇવી ટોર્મેએ બાલિગાના યોગદાનની પ્રશંસા કરતા નોંધ્યું હતું કે, "વિશ્વમાં બે તૃતીયાંશ વીજળીનો ઉપયોગ ગ્રાહક અને ઔદ્યોગિક ઉપયોગોમાં મોટર ચલાવવા માટે થાય છે. પ્રોફેસર બાલિગાની નવીનતાએ અમને વીજળી સાથે સમાજોને અસરકારક રીતે વિકસાવવાની મંજૂરી આપી છે, જ્યારે નાટકીય રીતે ઉર્જાનો વપરાશ ઘટાડ્યો છે ".
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login