Commodore RS Vasan Former Regional Commander Coast Guard Region East,Indian Navy / Google

2023 દરેક રીતે ખુબ જ પડકારજનક રહ્યું

2023 બસ પૂર્ણ થવાના આરે છે ત્યારે કોઈ વ્યક્તિ જો આ વર્ષનું પૂર્વાનુમાન લગાવે તો 2023 દરેક રીતે ખુબ જ પડકારજનક રહ્યું છે. એવું કહી શકાય. આ વર્ષમાં માત્ર ખરાબ ઘટનાઓ જ નહીં પરંતુ G20 જેવી કેટલીક મોટી અને સફળ કહી શકાય એવી ઘટનાઓ કે આયોજનો થયા હતા. વીતેલ વર્ષને યોમ કિપ્પુર યુદ્ધની વર્ષગાંઠ પર જ હમાસના ઇઝરાયેલ પર હુમલાના કારણે અને ઇઝરાયેલના જવાબી અને લાંબા સમય સુધી દોરી જતા હુમલાઓ માટે યાદ કરવામાં આવશે. આ બાબતે ઇઝરાયેલે સ્પષ્ટપણે સંકેત આપ્યા છે કે, જ્યાં સુધી હમાસને જડમૂળમાંથી ખતમ નહિ કરી નાખે ત્યાં સુધી આ યુદ્ધ નહિ રોકાય. પરંતુ ઇતિહાસમાં આપણે નજર કરીએ તો એવું કહી શકાય કે વિશ્વમાં કોઈ પણ આતંકવાદને કે ગુનેગારોને જડમૂળથી નાબૂદ કરી શકતા નથી પછી ભલે તે ઝુંબેશ ગમે તેટલી સારી અને ટકાઉ હોય પણ આતંકવાદ કયારેય મૂળમાંથી જતો નથી. આ યુદ્ધને કારણે ગાઝાપટ્ટીના નાગરિકોએ બંને તરફની નફરતોને કારણે ખૂબ ભારે ચુકવણી કરવી પડી છે. આ સમગ્ર યુદ્ધનો દોષ હમાસને આપવો કોઈ અતિરેક નહિ ગણાય. ગાઝા પટ્ટીમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધ સામે, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અને ભારત - ચીન વચ્ચે LAC ચાલતો વિવાદ પણ ઝાંખો પડે છે. 

35 અબજની કિંમતનો સામાન ત્યાંથી બીજી તરફ વાળવાની ફરજ પડી

ઈરાન દ્વારા સમર્થન મેળવેલ હુતીઓ ડ્રોન અને મિસાઈલો દ્વારા દરિયાઈ જહાજો પર સતત હુમલા કરતા રહે છે અને હવે આ હુમલાઓ વધવાને કારણે આ એક ખુબ જટિલ બાબત છે. રાતા સમુદ્રમાંથી પસાર થતા દરેક જહાજ પર દરિયાઈ અને હવાઈ હુમલાનું સતત જોખમ બનેલું રહે છે. એક અહેવાલ મુજબ, આ પ્રકારના હુમલાઓથી બચવા માટે આ વિસ્તારમાંથી 35 અબજની કિંમતનો સામાન ત્યાંથી બીજી તરફ વાળવાની ફરજ પડી હતી જેના કારણે પરિવહન અને વીમા ખર્ચમાં વધારો થશે. ત્રણ વર્ષ પહેલા શરુ થયેલા રશિયા અને યુક્રેન યુદ્ધ સાથે શરુ થયેલા ખાદ્ય, ઉર્જા અને રાજકીય સંકટોમાં પણ કોઈ ઘટાડાના સંકેત દેખાતા નથી. તાજેતરમાં બનેલી ઘટનાઓ તમામ રાષ્ટ્રો માટે ખૂબ મોટા પડકારો દર્શાવે છે. આ સમયે જયારે યુ.એસ. અને અન્ય પશ્ચિમી રાષ્ટ્રો પરિસ્થિતિને નિયંત્રણમાં લાવવાના પ્રયત્ત્નો કરી રહ્યાં છે ત્યારે બીજી તરફ ભારત જે હિન્દ મહાસાગરની નજીક બેઠું છે તેણે એ સુનિશ્ચિત કરવાનું રહ્યું કે ભારત આ પરિસ્થિતિનો સામનો કેટલી ચાલાકી અને ધીરજ સાથે કરે છે.

વિશ્વમાં ભારતનો ડંકો

ભારતે આ વર્ષે અવકાશ વિજ્ઞાનમાં એક હરણફાળ ભરી છે અને વિશ્વમાં પોતાનો ડંકો વગાડ્યો છે. ચંદ્રયાનનું સફળ પરીક્ષણ એ ભારતીય અવકાશ વૈજ્ઞાનિકોની પરાક્રમ અને સફળ ઉતરાણનું નિદર્શન એ તેમની યોગ્યતાનું પ્રમાણ વિશ્વને આપ્યું છે. અને ભારત ચંદ્રની એ જગ્યાઓ સુંધી પહોંચ્યું જ્યાં સુધી હજુ કોઈ રાષ્ટ્ર પહોંચ્યું નથી. સાથે જ આ વર્ષે ભારતના નેતૃત્વ હેઠળ યોજાયેલ G20ની સફળતાએ ભારતને વિશ્વમાં મોખરે લાવી દીધા છે ત્યારે આ PM મોદીની આગેવાની હેઠળ G20નું આયોજન દ્વારા સરકારની પણ સરાહના થાય રહી છે સાથે જ આફ્રિકાને આ બધા દેશોની સાથે દક્ષિણ સમાન પ્રતિનિધિત્વ માટે G20 માં સામેલ કરવા માટે ભારત સાપેક્ષ રીતે તેની પડખે ઉભું હતું.   

ભારતની પાસે ખૂબ મોટી દરિયાઈ સીમા છે ત્યારે અહીં સતત કઈંક ને કંઈક કાર્યવાહીઓ થતી રહેતી હોય છે. ત્યારે ભારત પાસે એવા પાડોશી સાથે વ્યવહાર કરવાના ઘણા પડકારો છે જેણે ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક સંબંધો હોવા છતાં ભારત સાથે સમીકરણો વિરુદ્ધ કામ કર્યું છે અને ભારતને યામીનના દિવસોની યાદ અપાવે છે જેણે સમાન પડકારો ઊભા કર્યા હતા. ભારતીય દળોને માલદીવથી દૂર રાખવાની નવી સરકારની નિર્ધારિત કોશિશ સાથે, સંતુલનની નવી ગતિશીલતા છે જેનો ભારતને સંઘર્ષ કરવાની જરૂર છે.

બે PLA સંશોધન જહાજોએ મીડિયામાં હેડલાઇન્સ બનાવી

શ્રીલંકાના બંદરો પર પ્રવેશ મેળવવા માંગતા બે PLA સંશોધન જહાજોએ મીડિયામાં હેડલાઇન્સ બનાવી અને તમામ પાછલા બારણે ચર્ચા કર્યા પછી, એવું લાગે છે કે ભારતની સુરક્ષાની ચિંતાઓથી સભાન શ્રીલંકાએ આવા જહાજોના પ્રવેશને રોકવા માટે કાયદો પસાર કરવા સખત મહેનત કરી છે.

શી જિનપિંગના નેતૃત્વમાં ચીન માટે ખરાબ વર્ષ રહ્યું છે જેણે આર્થિક મંદી, બેરોજગારીમાં વધારો, વિરોધને કારણે શૂન્ય કોવિડ પોલિસી પર યુ ટર્ન અને અસરગ્રસ્ત દેશોની પ્રતિક્રિયાને કારણે અને અભાવને કારણે બીઆરઆઈ યોજનાના ઘટાડાનો ગંભીર સામનો કરવો પડ્યો છે. રોકાણમાં વિશ્વાસ કે જે ફક્ત ચીનને જ ફાયદો પહોંચાડે છે.બીઆરઆઈના મુખ્ય સમર્થક ઇટાલીમાંથી બહાર નીકળવાથી, વધુને વધુ રાષ્ટ્રો પ્રોજેક્ટ્સનું વિવેચનાત્મક મૂલ્યાંકન કરશે અને તેની તપાસ કરશે. 

2024 ને આવકારવાનું છે ત્યારે

સ્વદેશી ભારતીય કેરિયર વિક્રાંતના સફળ કમિશનિંગ પછી અને કાફલામાં ઇન્ડક્શન માટે ઓપરેશનલ કાર્ય પૂર્ણ કર્યા પછી, એવું લાગે છે કે ત્રીજું કેરિયર બનાવવામાં આવી શકે છે જો કે તે ઘણા મોટા પરિમાણના પરમાણુ વાહક હોવાની અટકળો પર વિરામ મૂકવામાં આવ્યો છે.

એક તોફાની વર્ષ નજીક આવે છે તેમ, વિશ્વ યુ.એસ.એ, ભારત અને બાંગ્લાદેશની ચૂંટણીના પરિણામો માટે રાહ જોઈ રહ્યું છે. આ તમામ ચૂંટણીઓમાં ચૂંટણીનો ચુકાદો વિશ્વભરના રાજકીય, આર્થિક અને વ્યૂહાત્મક સમીકરણોને અસર કરશે.

2023નું વર્ષ બસ પૂર્ણ થઇ ગયું છે અને 2024 ને આવકારવાનું છે ત્યારે આશા રાખીએ કે આવનારૂ વર્ષ વિશ્વમાં નવી ભરતી લાવે જે નવા ઉભા થતા પડકારોનો સામનો કરી શકે અને બધા સાથે મળીને સદભાવમાં જીવવાનું લક્ષ્ય રાખે.